Der Bettleschloss-Tüfel

Aus Wiki der Stadt Grenchen
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Der Bettleschloss-Tüfel
2008
Ulrich Stuber

Der Bettleschloss-Tüfel[1]

"Letschti Rascht vor ein Ziil", het der Grossätti grüeft u sy Rucksack abgstellt. „Heit dir no z trinke, Buebe?"
Der Tobi u der Noah sy ou zum Mürli zuche cho, hei ihrer Ruckseck näbe dä vom Grossätti abgstellt u sy abegrüppelet, hei d Fäldfläschene usegchramet. Der Tobi het no paar Schlück gha, aber em Noah sy Gutteren isch läär gsi. „Chumm, chasch myni ha", het der Grossätti gseit und em Bueb d Fläsche häregstreckt. Dä het se gärn gno u gleitig agfange trinke.
Es isch aber ou uversichtig heiss gsi. All drei Manne hei sich der Schweiss ab der Stirne müesse wüsche.
„Dört isch der Ober Gränchebärg", het der Grossätti erklärt u der Arm usgstreckt. „A däm göh mir jetz verby u zdürab zum Unter Gränchebärg." „Isch es no wyt?", het der Noah gchummeret; aber der Grossätti het ne tröschtet: „Nid emol me e ganzi Stund, nächär sy mir dört."
Do het men ungereinisch öpper ghöre mögge wi am Spiess. D Wanderer sy ufgschossen u hei desumegluegt. Jetz wider! Es het tönt wi nes grusigs Lache. „Dört gumpet öpper", het plötzlech der Tobi gseit, u di andere hei wölle wüsse: „Wo?" - „Jetz gseht me ne nümme." Ganz ufgregt het der Tobi gseit: „Wi ne Tüfel het er usgseh, ganz schwarz. Dört äne." U der Tobi het gäge Süde zeigt.
„Chömet, Buebe, mir müesse machen u goh." Der Grossätti het scho zämepackt. Es git es Wätter." - Werum meinsch, Grossätti?" -„Das isch der Schloss-Tüfel gsi. Wenn dä so tuet, chunnts cho gwittere." -„Was isch das: der Schlosstüfel?", het der Noah gspannt gfragt, aber der Grossätti het ne vertröschtet: „Das verzellen ig öich de dunger im Gränchebärg. Chömet jetze!" Aui drei hei ihrer Ruckseck wider a Rügge gnoh u sy wyterglüffe. Si sy vom Wyssestei här cho, über d Hasematt uf e Gränchebärg. Dört hei si wöllen übernachte u zmorndrisch via Romont - Bözingebärg uf Biel loufe. Si sy guet glüffe, di Buebe. Der Tobi isch jtz de grad elfi worde, der Noah erscht nüni gsi; aber si hei sich em jugedlechen Alter ztrotz ganz wacker ghalte.

Bim Untere Gränchebärg sy si gly einisch gsi. Mi het nen ihres Gliger im Masselager zeigt. Si sy sich go wäsche u hei früschi Hemmli agleit. Wo si müed aber glücklech vor em Bärgrestaurant usse gsässe sy und öppis trunke hei, het der Noah gmahnet: Grossätti, verzellsch üs jetze vom Schlosstüfel?"

„Also", het der Grossätti aagfange. „Früecher, vor mängem hundert Johr, isch dört höch über Bettle es Schloss gstande. Vo dört us het e Burgherr gregiert u d Stüre für e Kaiser yzoge: der Zähnte. Das isch vo zäh Mäss Chorn eis gsi, vo zäh Hüener eis, vo zäh Gusti eis und so wyter. Das isch überall e so gsi u dergäge het me nüt chönne mache. Aber der Burgherr vom Bettleschloss isch gar e strube gsi: Er het nid nume der Zähnte wölle, nei, lieber no gäng chlei drübery, Di schönschte Ross u di beschte Chüe het er de Bure wäggnoh, de Burefroue d Eier uf e Bode gschosse, wes ne grad gluschtet het, oder ds Gschirr verschlage, Wenn er doben uf em Schloss öppis z boue het gha, hei d Lüt ufe müesse u gratis schaffen u schufte, bis si fasch umgheit sy. D Fraue hein ihm müesse Pullover u Socke lisme, bis ne d Finger fasch abgheit sy. Keis guets Wort het er gha für syner Lüt, im Gägeteil, lieber no gschlage het er se oder sogar umbracht. Är isch der Richter gsi, und ihn het niemer chönne verchlage. Es het öpper nume müessen ufmuckse, de sy d Chnächte cho vom Burgherr, hei ne gfange gno und i ds Schloss bracht, u de isch er im Turm glandet oder sogar am Galge.
Heimlech hei si gfluechet im Dorf unde über dä Zwingherr do oben uf em Schloss, u mänge het ihm der Tod gwünscht.
Wo wider einisch eine vo dene Bure der Zähnte nid zur Zyt het chönne zale, sy der Burgherr u syner Chnächte cho u hei Hus u Hof mit Stall u Tenn z Hudel u z Fätze zämegschlage. Zletscht het der Burgherr no ds Töchterli uf ds Ross gnoh u grölet, si chönni de das cho reiche, wo si ihm der Zähnte bringi - u dervogstobe sy si.
Das het d Mueter vo däm Meitschi nid tolet. Znacht isch si heimlech über d Aaren uf Arch übere. Dört isch denn ou es Schloss gstande, und e Vogt hei si ou gha, aber en aständige. Dä het nume ghöische, was er het müesse, u wenn einisch eine vo dene Archer sy Zähnte nid grad uf e Tag het chönne zale, so het er es Oug zuedrückt. Däm Vogt het di Mueter ihres Leid gchlagt. Der Vogt vo Arch het scho lang gseh, was do äne z Bettle schlächt louffi, und er het sich mängisch gergeret über dä ungrächt Burgherr; aber das hüt het em Fass der Boden usgschlage. Er het dere Bettlacher Mueter versproche, es müess öppis goh.<br

Zmorndrisch het er sech heimlech troffe mit der Magd vom Bettleschloss, uf der Rotflue. Dört hei sich di zwöi berote, Drum seit me re d Rotflue. A däm Oben isch der Burgherr elleini i sym Zimmer gsässe, het gschriben u grächnet u gstudiert, win er no meh Gäld chönnt go zämeramisiere. Es het afo fyschtere, u gäg de nüne isch d Magd mit der Lampe cho. Zwüschem Burgherr und em Fänschter, genau zwüschinne, het si ds Liecht häregstellt, wi sis abgmacht hei gha. U punkt nüni hets donneret u gschirbelet u gchlepft, und e Chrugle - Absender Arch - isch dür ds Fänschter cho z flügen u het der Burgherr breicht, dass er tot ab der Stabälle gheit isch.
Het das e Jubel gäh im Dorf unde, wo d Schlossmagd mit em befreite Buremeitschi isch derhärcho u verzellt het!
Wos taget het, sy d Bure mit aIlergattig Wärchzüg ufen uf ds Schloss. D Chnächte si i alli Himmelsrichtige verstobe, u d Bure hei di Burg mit Picklen u Stangen u Brächyse z Bode gschrisse."

„Hei si jetz kei Zähnte me müesse zale?", het der Noah wölle wüsse. Der Grossätti het chlei gstudiert u de gmeint. „Wahrschynlech jetz em Vogt uf Arch - aber gerächt. Mir zale jo hüt ou Stüre."
Do hets blitzt u grad druf donneret, u scho sy di erschte schwäre Tröpf gfaue. Di drei Wanderer hei hurti Gleser u Fläsche gnoh u sy ynen i d Gaststube gjuflet. Dört sy si a ne Tisch go sitze - u grad wider hets glüchtet u gchrachet.
„Wes nume nid z wüescht chunnt!", het d Wirti gchummeret u ds Fänschter zuegmacht. Der Tobi het zum Grossätti gmeint: „Gäll, das isch ne jetz, der SchlossTüfel?" U zum Brueder: „D Gschicht isch nämlech no nid fertig." - „Du hesch rächt, Tobi", het der Grossätti gseit u fertig verzellt.

„Mi seit, es gspänsteri sit denn i der Gäged vom Bettlebärg u der Bütze. Der Geist vom Burgherr hocki dört uf em ne vergrabene Schatz ü hüeti dä, dass ihm ne niemer chönn stäle. Aber wes es Gwitter wöll gäh, der gang er drab u tanzi u joli uf der Flue, dass es eim dür March u Chnoche göng. Dir heit ne jo sälber ghört, Buebe." Di zwe hei gnickt. „U wyter?", het der Noah ghöische. „Es het scho mänge probiert, nach däm Schatz z grabe; aber gäng isch ihm derby der Pickel verheit oder d Schufle furtgfloge, u wenn er no heil u ganz obenaben isch choh, het er dörfe zfride sy. Anger hei Beschwärden überchoh, hei ghimpet oder Schmärze gha i de Glänk oder e Hutusschlag."
Mängisch spilt der Schlosstüfel Streiche. So het er mol de Guschti doben uf ein Bärg d Gloggen abzogen u sen im Wald a de Tannen ufghänkt. Oder er chehrt e Wägwyser lätz, dass der Wanderer der Wäg nümme fingt u sich verirrt.."
„Jetz haglets!", het ne d Wirtin unterbroche. Si sy alli a ds Fänschter u hei i d Fyschteri use gstuunet. Uf der Terrasse sy d Hagelchörner nume so desumegumppet. „Das han i scho dänkt", het der Grossätti brümelet, „we me der Schlosstüfel gseht" - „Heit Dir ne gseh?", het d Wirti gstuunet. - „lg nid", het der Grossätti gseit, „aber der Tobi" - „Jesses, Bueb, tuet dir nüt weh?" -„Wohl, d Bei e chlei, aber vom Louffe."
Si hei glachet u der Grossätti het gfunge: „So, jetz wärs Zyt für no chlei öppis z Znacht - u nächär göh mir de ungere."

Quellen

  • Ulrich Stuber

Einzelnachweis

  1. Stuber verfasste seine Fassung der Sage für die Münzschatz-Ausstellung 2008 in Bettlach. Als Vorlage diente Stuber die Version in Versen von Franz Josef Schild (1821-1889), Grossätti usem Leberberg.


(Dieser Artikel ist Eigentum des Autors / der Autorin und kann deshalb nicht editiert werden.)